اينها همگي اخباري است كه هر روز در گروه‌ها و كانال‌هاي مختلف تلگرام رد و بدل مي‌شود؛ اخباري كه تنها حس بي‌اعتمادي، اضطراب و ترس را ميان خانواده‌هاي ايراني افزايش داده و گويي كشور در فضايي ناامن گرفتار شده است. تأسف‌آورتر آنكه اين اخبار از مرز فضاي مجازي فراتر رفته و نقل محافل خانوادگي در جامعه امروز ما شده است؛ تا جايي كه كمتر مي‌توان جمعي خانوادگي را يافت كه در آن خبري از اين سخنان، كليپ‌ها و ماجراهاي هولناك نباشد. آن هم بي‌آنكه از صحت و سقم اين اخبار آگاه باشند.
به‌نظر مي‌رسد كه بيشتر از تأثير واقعي اين وقايع هولناك، در واقع بازتاب اين اخبار است كه موجب تأثير نامطلوب بر جامعه ايراني شده است.
واقعيت آن است كه بنابر آمارهاي رسمي و غيررسمي و البته گواه مراجع قضايي و انتظامي كشور و البته شهادت جنايي‌نويسان، آمار جرم و جنايت در كشور در حوزه‌هاي مختلف، نه تنها طي سال‌هاي اخير افزايش بي‌رويه نيافته است بلكه در مواردي هم به‌دليل انجام آموزش‌هاي همگاني و گسترش فرهنگ پيشگيري، شاهد كاهش درصد برخي از جرايم خرد بوده‌ايم. اما به‌نظر مي‌رسد كه گسترش اين حس ناامني و كمبود امنيت ميان خانواده‌هاي ايراني طي‌ماه‌هاي اخير، بيشتر به‌دليل گسترش شبكه‌هاي اجتماعي و فضاي مجازي ميان خانواده‌ها باشد.
واقعيت آن است كه اگرچه در سال‌هاي گذشته نيز چنين جرايمي در كشور وجود داشته است اما به‌دليل آنكه اخبار تنها از طريق مجاري مشخصي همچون روزنامه‌ها يا صدا و سيما منعكس مي‌شده است، مخاطبان كمتري را با خود به همراه داشته و اخبار موثق‌تري منتشر مي‌شد حال آنكه به گفته مسئولان كشور، تنها شبكه اجتماعي تلگرام، 41ميليون مخاطب ايراني دارد. از سوي ديگر وجود ملاحظات متعدد براي انعكاس اخبار در رسانه‌ها و جرايد، مانع از انعكاس هر نوع خبري ميان جامعه مي‌شود؛
درحالي‌كه چنين محدوديتي در شبكه‌هاي اجتماعي وجود ندارد و حتي شاهد اغراق و بزرگنمايي درخصوص اين اخبار در شبكه‌هاي اجتماعي و فضاي مجازي كشورمان هستيم. به اين مسئله بايد حس كنجكاوي گروه‌هايي از جامعه را نيز افزود كه موجب گسترش هرچه بيشتر چنين اخباري در جامعه مي‌شود؛ حس بالاي كنجكاوي كه در موارد بسياري حتي موجب بحران در حوادث نيز مي‌شود. براي نمونه و در حادثه تروريستي مجلس، شاهد تجمع گسترده مردم تماشاچي جلوي ساختمان مجلس بوديم؛
تا جايي كه متفرق‌كردن جمعيت تماشاچي به مسئله‌اي جدي براي نيروهاي نظامي تبديل شده بود. وجود اين روحيه هيجان‌جويي ميان مردم كشورمان در كنار گسترش وسيع شبكه‌هاي اجتماعي در فضاي مجازي موجب‌شده اخبار اينچنيني كه بسياري از آنها از واقعيت به دور است، به‌صورت گسترده در جامعه منتشر شود و به تبع آن، شاهد حس ناامني در جامعه‌مان باشيم.
در چنين شرايطي بهترين مسئله، تعقل هرچه بيشتر در مواجهه با اين اخبار در شبكه‌هاي اجتماعي است. شك كردن در اينكه اصلا چنين اخباري صحت دارند يا نه و جلوگيري از پخش هرچه بيشتر اخبار اينچنيني ميان دوستان و اطرافيان و در گروه‌ها و كانال‌هاي تلگرامي مختلف است تا بتوان حس امنيت را در جامعه ايراني افزايش داد.
- جامعه‌شناس
نظر شما